Film review: Perfect Days

Wat heb je nodig om gelukkig te zijn? Onderdak, kleding en eten, natuurlijk. Maar wat denk je van goed bereikbare, mooi vormgegeven, en altijd schone openbare toiletten? Dat is wel iets om blij van te worden, als gebruiker ten minste. De film Perfect Days belicht dit vanuit een heel andere hoek, door ons enkele dagen mee op stap te nemen in het leven van een wc-poetser in Tokyo. Het schetst een beeld van een eenvoudig -maar zeker niet oppervlakkig- bestaan, dat heel even opgeschud wordt.

Kleine cast

Perfect Days heeft een beperkte focus, op een bijzonder onderwerp. Je zou bijna kunnen zeggen dat de openbare toiletten zelf een hoofdrol hebben, zo interessant als ze zijn. De menselijke hoofdrol (meneer Hirayama) wordt gespeeld door Yakusho Kôji. Westers publiek kent hem misschien van rollen in Babel, Tampopo, Memoirs of a Geisha, of zijn grote hit: Shall We Dance? – het origineel dan, niet de remake met Richard Gere. Een handjevol bijrollen is weggelegd voor een jongere collega, diens vriendin, en een familielid; dat was het wel zo’n beetje.

Veel tekst bevat de film overigens ook niet. Hirayama spreekt zelf nauwelijks; Yakusho brengt zijn personage voornamelijk tot leven met lichaamstaal en betekenisvolle blikken. Dialogen zitten er meestal in op momenten van conflict, wanneer hij en zijn collega het bijvoorbeeld niet eens zijn of als er gebeld moet worden met de baas. Pas als hij onverwacht bezoek krijgt van een familielid (geen spoilers) komen er wat gesprekken op gang. Dit is absoluut geen minpunt, dankzij het sterke acteerwerk. Je volgt het verhaal als het ware op gevoel.

Komorebi

Oftewel “het licht van de zon dat door de bomen schijnt”. Dit fenomeen, waar het Japans dus maar één woord voor nodig heeft, is een terugkerend thema in de film. Hirayama brengt zijn lunchtijd steevast door op een bankje tussen de bomen van een shinto heiligdom. Daar vindt hij rust, een piepklein beetje sociaal contact, en de kans om wat plaatjes te schieten met zijn analoge camera. De foto’s die dat oplevert, zijn een abstract schouwspel van zwarte en witte vlekken, vergelijkbaar met de flarden van dromen die ons getoond worden als hij slaapt.

Misschien graven we nu wat diep, maar je zou het zelfs als metafoor voor het leven kunnen zien. Het is nooit volledig duister of juist wolkenloos zonnig. Het draait om het (leren) waarderen van de mix van schaduw en licht. Soms regent het nou eenmaal. Dat blijkt bijvoorbeeld wel wanneer Hirayama’s routine verstoord wordt door andere mensen. Maar wat op het eerste oog slecht nieuws lijkt, is dat niet per se – niet voor hemzelf.

Rock & wc-roll…

De soundtrack in Perfect Days is zeker geen ondergeschoven kindje. Tussen de schrobklussen door luistert onze hoofdpersoon naar cassettebandjes met oude rocknummers en blues-achtige vibes, waar menig bioscoopganger op mee zal kunnen neuriën. Ook Hirayama’s omgeving heeft belangstelling voor zijn collectie… om uiteenlopende redenen. Zijn deuntjes vormen meestal vrolijke intermezzo’s in een verder al vrij luchtige film, Toch is er ergens ook een melancholische trend, en is een traantje hier en daar niet uit te sluiten. De makers waren duidelijk niet bang om stiltes te laten vallen, en het verhaal even puur visueel te vertellen. Wanneer de muziek er echter wel is, is het in ieder geval mooi in balans met de rest.

Eindoordeel

Ik moet er wel bij zeggen dat dit waarschijnlijk een geval is van “smaken verschillen”, want ik kan me best voorstellen dat er mensen zijn die deze film slaapverwekkend traag zullen vinden. Er zit geen actie in, geen psychologische thriller elementen of echt heftige drama. Het is simpelweg een schitterend stukje ‘slice of life’, over tevreden zijn. Of toch niet… Maar als dit een genre is dat je aanspreekt, zou ik zeggen; zeker kijken.